Ontstaan – museum – expertise – tentoonstellingen
COLLECTIE
Maurice Verbaet begon al in de jaren 70, toen hij nog een jongeman was kunst te verzamelen en sinds 1989 wordt hij in dat geweldige artistieke avontuur bijgestaan door zijn echtgenote Caroline. Zonder dat het vooraf met zoveel woorden was uitgesproken, bleken de keuzes van het echtpaar exclusief op Belgische kunst te vallen. Gepassioneerd en gebeten door de Belgische kunst lieten deze zich leiden door hun persoonlijke smaak en enthousiasme en hadden in die periode een neus voor wat later uitzonderlijke werken bleken te zijn die toen nog betaalbaar waren. De caroline&mauriceverbaetcollection groeide geleidelijk aan uit tot de grootste in zijn genre en heeft zowel nationaal als meer en meer tevens internationaal, impact en uitstraling in het artistieke landschap van vandaag en morgen. De collectie wordt permanent verbeterd, verrijkt, en doordacht – hoewel puur op het gevoel – verder uitgebouwd. De caroline&mauriceverbaetcollection is daarmee toonaangevend en bezit topwerken die samen meer dan een museaal karakter geven aan het geheel.
Het verzamelaarsechtpaar wil de verzameling doen leven en wil altijd werken voor bruiklenen ter beschikking stellen om de Belgische kunst zowel in het binnen- als in buitenland meer bekendheid te geven. Een belangrijk moment was daarbij de tentoonstelling van de collectie in 2012 in het Museum van Elsene met als titel: ‘Belgische kunst. Een moderne eeuw’. Volgens Paul Fierens is ‘een collectie een kunstwerk’ en is ‘het interessant om ze als dusdanig te exposeren.’ Dat was de keuze die Caroline en Maurice Verbaet hebben gemaakt door aan Michel Draguet te vragen om meer dan 200 werken uit hun verzameling, die representatief zijn voor een eeuw moderne kunst in België, te selecteren. De tentoonstelling bood een overzicht van de grote artistieke stromingen van het einde van de 19etot het begin van de 20eeeuw met werken van belangrijke Belgische kunstenaars als Ensor, Spilliaert, Khnopff, Permeke, Magritte, Delahaut, Mortier, Michaux, Bury, Alechinsky, e.a. en werd uiterst enthousiast onthaald door de pers en het publiek. Deze hoog gewaardeerde tijdelijke tentoonstelling gaf het echtpaar nog meer zin én visie om een specifieker project neer te zetten en te delen met het grotere publiek.
Mede geïnspireerd door de appreciatie van het publiek die zowel het hoogwaardige, zeldzame alsook zeer representatieve karakter van de collectie konden smaken, nam het echtpaar kort nadien een uiterst belangrijke beslissing. De werken van voor de Tweede Wereldoorlog werden verkocht en vanaf dat moment was er slechts één focus, nl. de Belgische moderne naoorlogse kunst samen meer op de kaart zetten.
Terwijl hun engagement voor de naoorlogse Belgische kunst zijn neerslag heeft in de oprichting van het Maurice Verbaet Center, begint de caroline&mauriceverbaetcollection aan een nieuw hoofdstuk in haar geschiedenis. Ze concentreert zich voortaan op de tweede helft van de 20e eeuw en stelt zich open voor de dialoog met de kunst van vandaag.
In enkele jaren tijd nam het aantal privé-initiatieven in het hele land snel toe, denk maar aan de Verbeke Fondation in Kemzeke (2007), de Collection Vanmoerkerke in Oostende (2007), de Vanhaerents Art Collection in Brussel (2008), het CAB Art Centre in Brussel (2012), de Herbert Foundation in Gent (2013), de boîte à projets Eté 78 (2014). Hoewel elk van deze projecten uniek is, hebben ze als gemeenschappelijke noemer de wil van de privéverzamelaars om de kunstwerken waarvan ze de geprivilegieerde bewaarder zijn, zichtbaarheid te geven. Dit fenomeen is des te opvallender in de bijzonder gespannen context waarin museale instellingen trachten te overleven na meerdere drastische inkrimpingen van de middelen door de opeenvolgende economische crises. De privatisering van een belangrijk deel van de culturele sector doet legitieme vragen rijzen over de toegankelijkheid en exploitatie van (inter-)nationale schatten, archieven inbegrepen. We gaan ervan uit dat de keuzes die deze talrijke privéverzamelaars maken een gediversifieerd en meervoudig aanbod zullen bevorderen. Wij hopen ook dat deze vernieuwende benadering zal leiden tot synergiën tussen de openbare en de privésector die wederzijds van hun specifieke competenties kunnen profiteren.
In 2015 zetten Caroline & Maurice Verbaet eenzelfde grote stap en openden in een schitterende gebouw te Antwerpen dat niet toevallig uit de jaren 60 dateert, een eigen privémuseum voor Belgische moderne naoorlogse kunst. Het gebouw sluit naadloos aan bij de collectie, ‘picture perfect’, en het begin van een nieuw hoofdstuk in een ambitieus project en een prachtige plek waar het publiek voortaan kan meegenieten van de rijkdom van de zorgvuldig opgebouwde kunstcollectie. Elk werk is daarbij van belang, elke kunstenaar draagt bij tot het uitdragen van de Belgische moderne naoorlogse kunst. Het vergroten van de zichtbaarheid van de collectie draagt bij tot een opwaardering van een ondergewaardeerde kunstperiode en zijn kunstenaars, waarvan de herontdekking méér dan de moeite waard is. De collectie is een referentie voor de periode en zijn kunstenaars en wil deze opdracht blijvend verder zetten, ook over de volgende generaties heen.
Het Maurice Verbaet Center dat méér dan een privémuseum is, zet zich als expertisecentrum 100% in om de naoorlogse Belgische kunst en zijn kunstenaars de plaats te geven die ze verdienen. Want onbekend is onbemind. Het is immers een klassiek fenomeen: de kunstenaar die tijdens zijn leven in de aandacht stond, wordt na zijn dood vergeten. Stichtingen en mecenassen, voor zover die er nog zijn, kunnen de herinnering aan verdienstelijke kunstenaars levend houden. Het Maurice Verbaet Center wil zich aldus in diè zin profileren: het vertrekt van het principe dat eendracht macht maakt en wil betrokkenen samenbrengen. De keuze wordt door slechts één element bepaald: de totale vrijheid van de esthetische affiniteiten. Kunstenaars als Olin, Mendelsohn, Gentils, Van Hoeydonck, Vandercam, Tapta en talrijke anderen worden door Caroline & Maurice Verbaet als het ware opgewaardeerd door hen een prominente plaats te geven in de collectie die met wisselende selecties zowel in het privémuseum te Antwerpen alsook in buitenland opnieuw in de spotlights worden geplaatst. De verzameling evolueert constant en weerspiegelt de voorkeuren en passies van Caroline en Maurice Verbaet, in de gelijknamige caroline&mauriceverbaetcollection.
De naoorlogse Belgische kunst benaderen vanuit vernieuwende hoeken, verschillende soorten artistieke producties met elkaar confronteren, zonder zich in enig keurslijf of hokjes te laten dwingen en de schijnwerpers te richten op persoonlijkheden die actief hebben meegewerkt aan het voorbereiden van een vruchtbare grond voor de artistieke creatie, dat is de opgave die het Maurice Verbaet Center zich heeft gesteld.
Tentoonstellingen en blijvende groei
Diverse tentoonstellingen werden sinds de start van het Maurice Verbaet Center te Antwerpen georganiseerd en voor elke tentoonstelling werd een uniek boek uitgebracht als blijvend naslagwerk ter verdere bekendmaking van de naoorlogse moderne Belgische kunst. Bezoekers konden voor het eerst kennis maken met het Maurice Verbaet Center tijdens de succesvolle tentoonstelling “Connexions One”. Belgische kunst 1945-1975”. Het publiek werd overrompeld door de rijkdom van de naoorlogse periode, met kunstenaars zoals Jan Saverys, Francis Olin, André Goffin, Jozef & Guy Mees, Pierre Alechinsky, Fred Bervoets, Bram Bogaert, Bert De Leeuw, Vic Gentils, Mendelson, Antoine Mortier, Tapta en Maurice Wyckaert. Ook de internationale pers sprak met lovende woorden over de openingstentoonstelling. Op hetzelfde moment leende Maurice Verbaet een selectie van zijn collectie uit aan verschillende Franse musea, waaronder Musée Jean Cocteau, Galerie du Palais de l’Europe, Musée Tavet-Delacour en Musée Estrine, om zo ook in het buitenland aandacht te vestigen op het initiatief.
Na “Connexions One” kreeg de kunstenaar Paul Van Hoeydonck als eerste de eer om een solotentoonstelling te openen in het Maurice Verbaet Center, met tevens uitgave van een boek én film over de kunstenaar.
In mei 2017 openende de solotentoonstelling over de kunstenaar René Guiette. Met steun van verschillende Belgische musea en privécollecties werd de grootste retrospectieve, tot nu toe, georganiseerd. Het intensief onderzoek, voorafgaand aan de tentoonstelling, vertaalde zich tevens in een veelomvattend boek en film.
Bij de start van 2018 werd besloten de collectie van Caroline en Maurice Verbaet een permanente plaats te geven te Antwerpen, met een wissel van kunstwerken om het halfjaar.
TAPTA en een polyvalente Panoramazaal, Eventzaal, met 360°-zicht op Antwerpen wordt de caroline&mauriceverbaetcollection te Antwerpen op haar beurt verrijkt door interactie met bezoekers die meer dan enkel de Belgische kunst kunnen smaken. En net zoals het opvolgen van de seizoenen en het blijven groeien van de collectie, breidt ook het globale kunstproject stapsgewijs verder uit.
In Knokke heropent vanaf begin 2019 met de Maurice Verbaet Gallery een nieuwe commerciële ruimte, en daarnaast rijpen nog vele ambitieuze plannen om de toonaangevende collectie in binnen- en buitenland blijvend verder uit te dragen!